*
De Tonale media en het tekenen van massa “Mass drawing”.
“Tonale media” in de tekenkunst zijn deze welke het volledige tonale bereik van onze reproductiemiddelen aankunnen (en dus ook alle toonwaarden uit de Munsell toonschaal kunnen bereiken). Zowel zuiver zwart als zuiver wit en alle stappen die daar tussenin liggen kunnen met de tonale media (met gemak) worden geproduceerd.
Het doel van “massdrawing” is het volledige realiseren van de tweedimensione weergave van vorm, in zijn volle complexiteit van licht en donker.
Waarde:
- De suggestie van de drie dimensionele vorm kan enkel op zijn volle kracht worden gebracht door het volle tonale bereik.
- Het volledige tonale bereik tussen zuiver zwart en zuiver wit kennen, geeft inzicht in de keuzes die we maken in andere media die dit volledige bereik niet hebben, zoals bijvoorbeeld grafietpotlood.
*
*
- Speed.jpg (37.85 KiB) Viewed 738 times
Harold Speed maakt in zijn boek “The Science and Practice of Drawing” gewag van een oefening om aan het tekenen van volumes te voldoen, door olieverf te gebruiken die hij als “mass drawing” benoemde. Het principe van “mass drawing” is één van de stappen in de overgang van tekenkunst naar schilderkunst. Deze techniek rekent men nog onder de oefening in de tekenkunst doordat kleur nog niet meespeelt.
Het doel van deze oefening is om de volledige uitgewerkte vorm in al zijn complexiteit van licht en donker met eenvoudige middelen te bestuderen.
Afbeelding hierboven toont vier stappen in het uitwerken van de vorm.
1.De aanzet van de verschillende delen in houtskool (let op de geblokte vormen).
2.De midden tonen, in vlakke delen geschilderd, met de lichten erin geplaatst.
3. De schaduwen, aangevuld met donkere verf.
4. Verfijning en afwerking.
Sommige andere tekenmedia hebben eveneens het volle tonale bereik van olieverf en kunnen worden gebruikt om het principe van “mass drawing” te bestuderen in de tekenkunst.
Zoals reeds gezegd haalt grafiet niet de diepste toonwaarden van zuiver zwart. Ook het papier haalt niet het zuivere wit van bvb verf. Voor het oefenen van “mass drawing” zijn deze te beperkt als uitdrukkingsmiddelen.
Voor de tekenkunst bruikbare mediums voor volledige tonale bereik zijn: houtskool, krijt, inkt en verf. Deze kunnen, al dan niet in combinatie met het papier, alle stappen tussen zwart en wit maken (er bestaat zeer wit papier gebruikt door illustratoren).
Hieronder enkele voorbeelden van tekeningen met mediums die het volledige tonale bereik aankunnen van olieverf.
- 783px-Ramon_Casas_-_MNAC-_Manuel_Benedito-_027300-D_006457.jpg (182.84 KiB) Viewed 738 times
*
*
- Robert_Gould_Shaw_III.jpg (129.62 KiB) Viewed 738 times
afbeelding hierboven : John Singer Sargent, houtskool, portret van Robert Gould Shaw, 1923
De toonwaarde van het papier komt overeen met het hooglicht op het model in bovenstaande tekening van Sargent! (circa toonwaarde 6 op de toonschaal van Munsell, .De schaduwen zelf gaan niet dieper dan een toonwaarde 2.
Toonwaarde 1 werd alleen zeer spaarzaam gebruikt voor de donkerste accenten (op de wimpers, op plaatsten waar helemaal geen licht kan komen – de zogenaamde occlusie, en om de contour van het hoofd op te laten gaan in de achtergrond).
Door de kleur van het blonde kapsel te suggereren werkt de sfeer van een “donker licht” of “low light” nog beter.
*
*
In Creative Illustration door Andrew Loomis staan enkele interessante voorstellen voor het gebruik van tonale media, enkele voorbeelden daaruit volgen hieronder.
- Creative Illustration by Andrew Loomis (z-lib.org) (gesleept) 2.jpg (49.08 KiB) Viewed 738 times
commentaar bij deze tekening door Loomis: leg een lichte toonwaarde over het oppervlak, ingewreven met een vod. Leg massa's van grijzen en donkeren en haal de lichten terug met een kneedgom. Houtskool is een lineair én een tonaal medium, het is meer effectief om sommige delen lineair gehouden worden en combinaties van lijn en toon zijn nodig. Als een tekening teveel gewreven is dan resulteert dit in een onaangenaam fotografische effect dat vermeden moet worden.
*
*
- Creative Illustration by Andrew Loomis (z-lib.org) (gesleept) 1.jpg (126.14 KiB) Viewed 738 times
*
*
- Creative Illustration by Andrew Loomis (z-lib.org) (gesleept).jpg (99.18 KiB) Viewed 738 times
*
*
- fusseli scaled.jpg (102.52 KiB) Viewed 738 times
*
*
- fusseliAn.jpg (149.66 KiB) Viewed 738 times
Het lijnenwerk is met penseel getekend in verschilllende toonwaarden (let op de duidelijk afgelijnde schaduwbeelden in de diepste donkere schaduwen en hoe deze contrasteren met de oplichtende lichtere schaduwen)
In de projectpagina geef ik een materiaallijst en enkele voorstellen geven voor dit tekenproject.